· Thema liturgie: Volheid van leven
rondom het hongerdoek van Kameroen (1988).
· Evangelie-lezing: Op de Berg (Mt. 17, 1-9) (2e zondag van de Vastentijd)
· A-jaar
· Bouwstenen voor een Viering met getuigenissen uit drie continenten en een overweging.
Openingswoord
In 1988 heeft Rene Tchebetchou, een kunstenaar uit Kameroen een groot doek geschilderd, waarop hij gestalte probeert te geven aan een visioen. Een visioen over hoe het menselijk leven is bedoeld. Een leven in volheid. Een leven waarin gerechtigheid, vrede en heelheid van de schepping centraal staan.Bijna tweeduizend jaar geleden hadden drie Joodse mannen ook een visioen. Jezus had hen verteld over zijn komende lijden en dood. Toen nam hij hen mee een hoge berg op. En voor hun ogen werd hij van gedaante veranderd. Volheid van leven werd in hem zichtbaar en straalde naar buiten als een lichtende zon.Twee visioenen over volheid van leven. Daar staan we vandaag even bij stil. Misschien dat wij er dan ook zelf een glimp van kunnen opvangen...
Lied
De mensen die gaan in het duister
De mensen die gaan in het duister,
die wonen in 't land van de dood,
zij zullen een licht zien stralen;
het hemelse morgenrood.
Zij zullen weer zingen van vreugde,
de angst en de nood zijn voorbij,
geen vijand marcheert door de straten,
de kinderen spelen weer vrij.
De stuk die hen sloeg is gebroken,
geen mens wordt vertrapt of verdrukt.
Zij krijgen weer tijd van leven,
er is een begin van geluk!
Want er is een prins geboren,
met prachtige namen gekroond.
En hij is de vorst van de vrede
de God die bij mensen woont.
Hij brengt het leven op aarde
terecht in zijn koninkrijk.
De mensen die gaan in het duister,
die worden de koning te rijk.
(Een lied naar Jesaja 9, 1-6 uit de bundel 'Alles wordt nieuw', deel 2, no. 10 van Hanna Lam en Wim ter Burg, uitgeverij G.F.Callenbach BV Nijkerk)
Evangelielezing
Matteus 17, 1-9
In die tijd nam Jezus Petrus, Jakobus en diens broer Johannes met zich mee en bracht hen boven op een hoge berg, waar zij alleen waren. Hij werd voor hun ogen van gedaante veranderd: zijn gelaat begon te stralen als de zon en zijn kleed werd glanzend als het licht. Opeens verschenen hun Mozes en Elia, die zich met Hem onderhielden. Petrus nam het woord en zei tot Jezus: 'Heer, het is goed dat wij hier zijn. Als Gij wilt zal ik hier drie tenten opslaan, een voor U, een voor Mozes en een voor Elia. Nog was hij niet uitgesproken of een lichtende wolk overschaduwde hen en uit de wolk klonk een stem: 'Dit is mijn Zoon, de Welbeminde, in wie Ik mijn welbehagen heb gesteld; luistert naar Hem.' Op het horen daarvan wierpen de leerlingen zich ter aarde neer, aangegrepen door een hevige vrees. Maar Jezus kwam naar hen toe, raakte hen aan en zei: 'Staat op, en weest niet bang.' Toen zij hun ogen opsloegen zagen zij niemand meer dan alleen Jezus. Onder het afdalen van de berg gelastteJezus hun: 'Spreekt met niemand over wat ge hebt aanschouwd voordat de Mensenzoon uit de doden is opgestaan.'
Overweging
Vaak speelt een mensenleven zich af in de vlakte. Soms gaat het door een diep dal. Maar soms ook zijn er piekervaringen, hoog opeen bergtop. Daar wordt volheid van leven ervaren. Daar wordt het verre reisdoel zichtbaar. Daar wordt nieuwe kracht opgedaan om verder te trekken. Op weg naar een land van belofte.Op de berg Sinaï ontvangt Mozes van God de geboden. De grondwet van het uitverkoren volk.De richtlijn voor de volheid van leven. Op de berg Nebo ziet Mozes het beloofde land. Het land dat overvloeit van melk en honing. Het land van het verbond. Door God met Abraham gesloten. Op de berg Karmel vernieuwt Elia dat verbond. Door Gods verwoeste altaar te herstellen en de Baalspriesters te overwinnen. Op de berg Horeb ontmoet Elia God. Niet in het geraas van de zware storm. Niet in de aardbeving of het vuur. Maar in de ademloze stilte.In zijn Bergrede verkondigt Jezus de grondwet van het nieuwe Godsrijk, waar volheid van leven zal heersen voor de armen, de hongerigen, de vervolgden. En op de berg van de Gedaanteveranderingwordt dat volle leven in hem zichtbaar. Stralend als de zon en glanzend als het licht.Met Mozes en Elia bespreekt Jezus daar hoe die volheid van leven slechts gegeven wordt aan wie solidair is met zijn medemens, in lief en leed tot in de dood. Hij is aan de mensen gelijk geworden, zegt Paulus. Hij werd gehoorzaam tot de dood. Daarom heeft God hem hoog verheven.Dit woord van Paulus wordt in beeld gebracht op het hongerdoek uit Kameroen, waar Jezus deelneemt aan het mensenleven. In maaltijd, feest en werk; in geboorte, ziekte en dood.Waar mensen echt met elkaar verbonden zijn, wordt volheid van leven zichtbaar. De armen in de Derde Wereld leren ons dat de volheid van leven, de volheid van Gods koninkrijk,in een glimp gezien wordt op de berg, maar moet groeien en rijpen in de solidariteit van alledag.Luisteren we naar de stem van de armen...
EEN STEM UIT AZIË
Luisteren we naar christenen uit Maleisië die bidden om de volheid van leven:
Uw Rijk kome...
Het Rijk waarvoor U Uw Zoon hebt gezonden om het hier op aarde te vestigen.
Het Rijk van Liefde, Vrede en Vrijheid waarin uw zonen en dochters elkaar zullen beginnen te eerbiedigen als personen die naar uw beeld en gelijkenis geschapen zijn...
Uw Rijk zal komen, Uw Liefde en Gerechtigheid zullen overwinnen:
zodra wij U deel zullen laten uitmaken van ons dagelijks leven,
zodra wij een betere staat voor allen beginnen op te bouwen,
zodra wij meer aandacht zullen gaan besteden aan het onmenselijk bestaan van ons volk in sloppen en krottenbuurten, op de rubberplantages, in de nieuwe dorpen, op de rijstvelden, in de elektronica-bedrijven en in de fabriekjes op de achtererven,
zodra wij gevoelig worden voor de noden van de jongeren, van de slachtoffers van voortdurende misleiding door de communicatiemedia en van hen die een makkelijke prooi zijn van een onderwijssysteem van onderlinge wedijver,
zodra wij met ons hart en verstand de diepere oorzaken van de drugverslaving aanpakken,
zodra wij nieuwe wegen zoeken om de grote werkloosheid en de voortijdige ontslagen op te lossen.
Wij weten dat uw Rijk zal komen, net zo zeker als de dageraad volgt op de nacht, wanneer wij uw Naam aanroepen niet zomaar om een voldaan gevoel, maar als een uitdaging om ons te bevrijden van zelfzucht en hebzucht.
Geloofsbelijdenis
Wij geloven in Jezus van Nazaret,
die leefde en werkte tussen de armen als een van ons.
Hij was machtig in Woord en daad,
kwam op voor de verdrukten
en verdedigde de zaak van de zwakken als de zijne.
Hij liep langs de wegen
en nodigde de mensen uit van elkaar te houden.
Hij doorstond de gesel van de machtigen
en stierf uit liefde voor al zijn broeders.
(een geloofsbelijdenis uit Colombia)
EEN STEM UIT LATIJNS AMERIKA
Luisteren we naar christenen uit Guatemala, die bidden om de volheid van leven:
Uw Rijk kome...
Uw Rijk dat een eind maakt
aan alles wat het Leven in de wereld vernietigt,
aan alles wat de mensen ertoe verlaagt als beesten te leven.
Uw Rijk dat een eind maakt
aan alles wat de mens tot een machine maakt
en zijn leven tot koopwaar.
Uw Rijk dat een eind maakt
aan alles wat de mens tot slaaf maakt
van andere mensen of van zichzelf.
Ja Heer, Uw Rijk kome omdat, wanneer het komt,
wij ons egoïsme laten varen
en wij voor anderen nastreven wat wij voor onszelf willen;
het volk slaat dan de handen ineen
en ontdekt de wegen van de hoop;
dan is er land voor de boeren
en niet alleen voor de grootgrondbezitters;
dan is onderwijs mogelijk
voor de mensen aan de rand van de samenleving;
de wetten zijn dan geen verfijnde obstakels meer
voor de volledige ontplooiing van de armen
en van hun organisaties,
integendeel, zij vergemakkelijken en steunen deze;
dan wordt het land verbouwd
om voedsel voor de armen voort te brengen
en niet alleen exportproducten
die de rijken nog rijker maken
en de mensen die niets bezitten nog armer;
dan zullen de productiemiddelen geheel het volk ten goede komen;
dan zullen de Kerken de machtsstructuren en alles wat overheerst laten varen
en zich keren naar de bron van leven en dienst.
Geloofsbelijdenis
Wij geloven in Jezus en in zijn doel:
een wereld van iedereen en voor iedereen,
een wereld van vrije mensen,
een broedermaal.
Wij geloven in Jezus en in zijn doel:
een stad zonder hongerige kinderen op straat,
zonder gefolterde gevangenen,
geen bedelaars meer,
geen honger,
geen prostitutie,
een wereld van vrede.
(uit Colombia)
EN STEM UIT AFRIKA
Luisteren we naar christenen uit Zuid-Afrika die spreken over de volheid van leven:
Droom van vriendschap voor de rest van je dagen.
Droom van afwezigheid van alles wat scheidt.
Droom van een leven in goede gezondheid.
Droom dat armoede niet meer bestaat.
Droom van het beste voor heel je familie.
Droom dat kleuters weer oud kunnen worden.
Droom van een tijd zonder oorlog en strijd.
Droom dat het goede gedaan kan worden.
Droom van zorg voor de wereld en elkaar.
Droom van de liefde en droom van de vrede.
Droom dat gerechtigheid overal heerst.
Maar als je droomt, droom dan niet in je bed.
Droom met de hand aan de ploeg.
En bid, dat God je kracht geeft, genade en moed,
te bidden, te werken en te sterven voor je droom.
Geloofsbelijdenis
Wij geloven in de verrezen Jezus,
in Jezus die ons opwekt,
in Jezus die aanwezig is in onze broeder,
aanwezig in de angst van de arbeider,
in e gekromde ruggen van de boeren,
aanwezig in de strijders.
Wij geloven in Jezus,
God van de armen,hoop van de zwakke.
Wij geloven in Jezus,
en in onze strijd
om zijn rijk op te bouwen.
(uit Colombia)
Voorbede
Laten wij bidden tot God, de Vader van alle leven
Dat wij mogen leren ons leven met anderen te delen,
om zo samen tot volheid van leven te komen.
Laat ons bidden...
Dat de armen en onderdrukten in onze wereld
deel mogen krijgen aan het volwaardig menselijk bestaan
waar zij recht op hebben.
Laat ons bidden...
Dat al degenen die zich inzetten voor een leefbare wereld,
kracht mogen putten uit het besef
dat Jezus zijn leven voor die wereld heeft gegeven.
Laat ons bidden...
God, onze Vader,Uw zoon Jezus brak het brood
en deelde de wijn
als teken van het nieuwe leven:
een leven vol van elkaar en vol van u;
leer ons onszelf te breken en te delen,
om zo de wereld leefbaar te maken voor alle mensen.
Dat vragen wij u door Christus, onze Heer.
Lied:
Zij zullen de wereld bewonen
Zij zullen de wereld bewonen,
zij namen het wonder ter hand,
de mensen van nacht en nevelbrengt
Hij naar het heilige land.
Er zal geen verzengende hitte,
geen dorst en geen honger meer zijn
want hij zal ze weiden aan water
dat vloeit uit het hart der woestijn.
En Hij maakt de hoogte begaanbaar
en Hij baant een weg door de zee,
van alle vier einden der aarde
brengt Hij zich een volk bijeen.
De hemel roept uit Halleluja,
de aarde brengt leven tot stand,
de bergen bezwijken van vreugde,
de wereld wordt vaderland.
(Een lied naar Jesaja 49, 8 - 13, van W. Barnard, Gezangen voor Liturgie 572
Andere toepasselijke liederen:
Brood op tafel, Bijbels Liedboek, no. 3.
en schaal met brood, Bijbels Liedboek, no. 21.